Safra Kesesi Hastalıkları

Safra Kesesi Hastalıkları

İnsanda sindirim sistemi, sindirim kanalında yer alan organlar ve yardımcı sindirim organları olmak üzere iki bölümden oluşur. Sindirim kanalı olarak adlandırılan ağız, yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsak ve anüs, sindirim işlevinin büyük bölümünden sorumlu olan önemli yapılardır. Besinlerin mekanik ve kimyasal olarak sindirilmesi, sindirilen besinlerin ince bağırsaklardan emilmesi, hücreler için gerekli kalorinin elde edilmesi ve atık maddelerin dışkılama şeklinde boşaltılması için hem sindirim kanalı organlarının hem de karaciğer, pankreas ve safra kesesi gibi sindirime yardımcı yapıların bir arada ve doğru şekilde çalışması gerekir.

Sindirime yardımcı organlardan biri olan safra kesesi, yaklaşık 10 cm uzunluğa, 30-50 ml kapasiteye ve armut benzeri görünüme sahip, kese şeklinde bir organdır. Sindirim için gerekli salgılardan biri olan safra sıvısı, karaciğerde üretildikten sonra bu kese içerisinde depolanır ve beslenme sonrasında koledok kanalı aracılığıyla ince bağırsağın duodenum kısmına boşaltılır. Safranın en önemli görevi, ince bağırsakta bulunan yağları daha küçük parçalara ayırmak ve bu sayede yağ moleküllerinin sindirim enzimleri tarafından daha kolay parçalanmasını sağlayarak sindirime yardımcı olmaktır. Safranın ince bağırsağa dökülmesini engelleyen safra kesesi hastalıkları varlığında yağların sindirimi zorlaşır ve kişide kabızlık, bağırsak tıkanıklığı, emilim bozukluğu gibi çeşitli sindirim problemleri görülür.

Safra kesesi, karaciğerin ön-alt yüzüne yapışık olarak bulunur. Gövdenin sağ orta kısmında, sağ memenin yaklaşık 5 parmak altında yer alır. Dolayısıyla safra kesesini etkileyen herhangi bir hastalık durumunda ağrı ve hassasiyet bulguları bu bölgede hissedilir.

Safra kesesi hastalıkları, sindirim sisteminin işleyişini doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen önemli hastalıklardır. Safra kesesi ile ilişkili hastalıklar başlıca şunlardır:

• Kolelitiazis (Safra kesesi taşı): Safra kesesinde görülen taşlar genellikle kolesterol yüksekliğine ve safra kesesinin hareket kabiliyetinin azalmasına bağlı olarak ortaya çıkar. Fazla miktarda bulunan kolesterol zamanla safra sıvısı içerisinde çökelir ve taş benzeri yapılar oluşturur.
• Koledokolitiazis (Safra yolu taşları): Safra kesesinde oluşan taş zaman içerisinde safra sıvısı ile birlikte koledok adlı kanala ilerleyebilir.
• Akut veya kronik kolesistit (Safra kesesi iltihabı): Safra kesesinde ortaya çıkan taşlar çoğunlukla kese içerisinde enfeksiyona yol açar ve bunun sonucunda kolesistit olarak adlandırılan safra kesesi iltihabı meydana gelir.
• Kolanjit (Safra yollarının bakteriyel enfeksiyonu): Safra yollarının bakteriyel enfeksiyonu, safra kesesi ile ilişkili son derece kritik hastalıklardan biridir.
• Mirizzi sendromu: Büyük boyutlu bir safra taşı, koledok kanalının başlangıç kısmına yerleşerek burada tıkanıklığa yol açar.
• Safra kesesi kanseri: Safra kesesi kanserleri nadir görülür ancak genellikle ileri evrelerde fark edilir.

Safra kesesi hastalıkları ile ortaya çıkan şikayetler çoğunlukla sindirim sistemi ile ilişkilidir ancak bazı hastalıklar uzun yıllar boyu hiçbir belirti göstermeyebilir. Bu nedenle safra kesesi hastalıklarını erken saptayabilmek için ortaya çıkabilecek tüm belirti ve bulgular hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir.

SAFRA KESESİ HASTALIKLARI BELİRTİLERİ NELERDİR?

Safra kesesi hastalıklarının belirtileri arasında şunlar bulunmaktadır:

• Ağrının sağ üst kadranda hissedilmesi
• Bulantı ve kusma
• Karında şişlik ve yoğun gaz
• Ciltte ve gözde sarılık görünümü
• Ateş ve titreme gibi durumlar